Dziś kontynuuję tematykę fakultatywnych postanowień wyroku rozwodowego. W poprzednim wpisie skupiłam się na eksmisji byłego małżonka ze wspólnego mieszkania stron. W tym wpisie poruszę natomiast kwestię podziału wspólnego mieszkania stron lub przyznania go jednemu z małżonków. To rozstrzygnięcie w zależności od okoliczności danej sprawy czasem może, a czasem musi znaleźć się w wyroku rozwodowym. Wcześniejsze wpisy dotyczyły orzekania co do winy, władzy rodzicielskiej, opieki naprzemiennej oraz alimentów na rzecz małoletnich dzieci stron i samych byłych małżonków. Zapraszam do zapoznania się z nimi.
1. Co mówi kodeks rodzinny i opiekuńczy?
Zgodnie z treścią art. 58 § 2 i § 4 KRO jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe. Orzekając o wspólnym mieszkaniu małżonków sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej.
2. Kiedy orzeczenie o wspólnym mieszkaniu jest obowiązkowe?
Jak wskazano powyżej – jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie. Sąd w wyroku rozwodowym orzeka wtedy także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. Oznacza to, że gdy do chwili orzeczenia rozwodu oboje małżonkowie nadal zamieszkują we wspólnym mieszkaniu sąd musi ustalić sposób korzystania z niego na przyszłość. Orzeczenie to będzie obejmowało cały czas, gdy byli małżonkowie mieszkają we wspólnym mieszkaniu.
3. Czy takie mieszkanie musi stanowić własność małżonków?
Nie. Orzeczenie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków obejmuje każde zamieszkiwane przez nich lokum. Tytuł prawny (lub jego brak) nie ma żadnego znaczenia. Może to być mieszkanie stanowiące własność jednego lub obojga małżonków. Inne tytuły prawne to np. najem, spółdzielcze prawo do lokalu, służebność osobista czy umowa użyczenia. Przedmiotem ww. orzeczenia mogą też być mieszkania funkcyjne czy kwatery stałe. Postanowienie to może nawet dotyczyć mieszkania zajmowanego bez tytułu prawnego. Należy pamiętać, że to orzeczenie w żaden sposób nie przesądza o tytule prawnym do tego lokalu. Nie stanowi też przesłanki do wnioskowania o tym, komu ono przypadnie w razie ewentualnego podziału majątku wspólnego.
4. Co z opłatami za mieszkanie podzielone do wspólnego użytkowania?
Sąd rozwodowy w postanowieniu o wspólnym mieszkaniu rozwodzących się małżonków nie orzeka o ich wzajemnych roszczeniach z tytułu rozliczeń pieniężnych związanych z tym mieszkaniem. Za zgodą obu stron i skutecznie jedynie między nimi, sąd ów może określić ich obowiązki w zakresie czynszu lub innych świadczeń. Powinien wtedy wskazać, w jakiej części każdy z nich powinien zwolnić drugiego od wspólnego obowiązku opłacania czynszu lub innych świadczeń.
5. Kiedy orzeczenie o wspólnym mieszkaniu jest fakultatywne?
Sąd może postanowić o podziale wspólnego mieszkania małżonków albo przyznaniu tego mieszkania jednemu z małżonków. Warunkiem jest to, aby drugi małżonek wyraził zgodę na opuszczenie wspólnego mieszkania bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego. Ponadto podział albo przyznanie jednemu z małżonków muszą być możliwe. Małżonkowie muszą w tym zakresie złożyć zgodny wniosek, zarówno co do zasady, jak i sposobu tego rozstrzygnięcia. Cofnięcie zgody przez jednego z małżonków należy uznać jej brak. Żądanie podziału mieszkania powinno zawierać zgodne określenie sposobu jego wykonania. Powinno także wskazywać, jakie pomieszczenia w wyniku podziału przypadną każdemu z małżonków. Ponadto także jakie przeróbki są związane z podziałem oraz kto poniesie ich koszt.
Jeśli mają Państwo jakieś pytania czy wątpliwości związane z ww. tematyką zapraszamy do kontaktu z naszym zespołem.
