Czy w wyroku rozwodowym sąd może orzec nakaz eksmisji w stosunku do jednego z byłych małżonków? Odpowiedź na to pytanie przyniesie lektura art. 58 § 2 zd. 2 KRO oraz poniższego wpisu.
-
Kiedy sąd może orzec eksmisję w wyroku rozwodowym?
Zgodnie z treścią powołanego przepisu „w wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka.”
-
Co to oznacza w praktyce?
Po pierwsze sąd może orzec eksmisję jednego z byłych małżonków jedynie na żądanie drugiego z nich.
Po drugie musi mieć miejsce rażąco naganne zachowanie małżonka, które uzasadnia eksmisję. Może to być na przykład: nagminne nadużywanie alkoholu, wszczynanie awantur domowych, zachowania wzbudzające uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia u osób wspólnie zamieszkujących.
Po trzecie rażąca naganność postępowania musi być przez byłego małżonka zawiniona.
Natomiast celowość orzeczenia eksmisji należy rozpatrywać przez pryzmat orzeczeń Sądu Najwyższego, który w uchwale z 9.06.1976 r. (sygn. akt III CZP 46/75) wskazał, że celem eksmisji ma być „złagodzenie konfliktów i napięć między rozwodzącymi się małżonkami rzutującymi wysoce ujemnie na sytuację dzieci”. Sąd musi więc zawsze wziąć pod uwagę przede wszystkim dobro dzieci.
-
Czy jeśli Sąd orzekł eksmisję tracę prawo własności lokalu?
Orzeczenie eksmisji nie przesądza o przyznaniu prawa do lokalu, gdy stanowi on współwłasność byłych małżonków. Postępowanie o podział majątku wspólnego jest odrębne od orzeczenia w przedmiocie eksmisji.
-
Czy eksmisja może być przedmiotem jedynie postępowania o rozwód?
Nie. Nawet jeśli w sprawie rozwodowej żaden z małżonków nie żądał eksmisji drugiego takie postępowanie można wszcząć odrębnym powództwem. Podstawę może stanowić np. art. 13 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów. Zgodnie z tym przepisem „współlokator może wytoczyć powództwo o nakazanie przez sąd eksmisji małżonka, rozwiedzionego małżonka lub innego współlokatora tego samego lokalu, jeżeli ten swoim rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie.”
-
Czy mogę zostać eksmitowana z mieszkania, które stanowi moją własność?
Sąd Najwyższy stoi na stanowisku, że eksmisja nie może nastąpić z mieszkania należącego do osobistego majątku tego z małżonków, przeciwko któremu skierowane jest żądanie orzeczenia eksmisji. Nie można również orzec eksmisji małżonka z mieszkania przydzielonego mu wyłącznie w związku ze sprawowaną przez niego funkcją. Ponadto w wyroku orzekającym rozwód nie można orzec eksmisji małżonka, któremu przysługuje lokatorskie spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego stanowiące jego majątek osobisty.
-
Czy można orzec eksmisję, gdy nie mieszkam w danym lokalu?
Ponownie zwróćmy uwagę na orzecznictwo Sądu Najwyższego. Zgodnie z nim uwzględnieniu żądania eksmisji w sprawie rozwodowej nie stoi na przeszkodzie okoliczność, że eksmitowany małżonek w dacie wyrokowania okresowo nie przebywa we wspólnym mieszkaniu. Być może bowiem nie rezygnuje z dalszego zamieszkiwania w nim. Prawomocne orzeczenie eksmisji tego małżonka powoduje utratę przez niego przysługującego mu dotychczas prawa zamieszkiwania. Jedynym uprawnionym do dalszego mieszkania w danym lokalu będzie drugi z małżonków. Stanowisko to podtrzymał Sąd Najwyższy w późniejszych orzeczeniach. Wskazał w nich, że orzeczeniu eksmisji nie stoi na przeszkodzie wyprowadzenie się małżonka ze wspólnego mieszkania, do którego może przecież powrócić.
-
Czy od żądania eksmisji pobiera się dodatkową opłatę?
Tak. Od żądania eksmisji pobiera się odrębną opłatę, poza opłatą stałą od pozwu o rozwód. Należy ją uiścić zarówno w wypadku uwzględnienia, jak i oddalenia żądania w tym zakresie.
