W ostatnim czasie szerokim echem odbił się projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie określenia liczby osób, które w 2023 r. mogą być powołane do czynnej służby wojskowej oraz liczby osób, które mogą pełnić służbę wojskową w rezerwie, w ramach odbywania ćwiczeń wojskowych. Zgodnie bowiem z art. 133 ustawy z dnia 11.03.2022 r. o obronie Ojczyzny Rada Ministrów, określi w drodze rozporządzenia, liczbę osób, które mogą być powołane w danym roku kalendarzowym do czynnej służby wojskowej, oraz liczbę osób, które mogą pełnić służbę wojskową w rezerwie w ramach odbywania ćwiczeń wojskowych. W rozporządzeniu należy uwzględnić odpowiednio potrzeby uzupełnieniowe Sił Zbrojnych.
Ww. projekt wzbudził poruszenie w społeczeństwie. W szczególności wśród mężczyzn, którzy zaczęli oceniać swoje szanse na otrzymanie wezwania i decyzji o powołaniu. Jeżeli chcą się Państwo dowiedzieć kto może zostać powołany na ćwiczenia w 2023 r. zapraszam do lektury!
-
Limity w ramach danych grup czynnej służby wojskowej.
Co wzbudza najwięcej niepokoju projekt ww. rozporządzenia zakłada, że może zostać powołanych na ćwiczenia wojskowe do 200 tys. żołnierzy. Poniżej wskazuję maksymalne liczby osób w danych grupach wojskowych. I tak, w ramach:
a) zawodowej służby wojskowej – do 17 128 osób, które mogą być powołane do czynnej służby wojskowej w charakterze żołnierza zawodowego, w tym w trakcie kształcenia;
b) ćwiczeń wojskowych – do 200 tys. żołnierzy rezerwy, w tym 200 z przeznaczeniem na szkolenie w ramach kursów podoficerów i oficerów rezerwy, którzy zajmują lub są przewidziani do wyznaczenia na stanowiska służbowe w strukturach wojennych, na których są wymagane wyższe niż posiadają obecnie kwalifikacje wojskowe, a także osób przeniesionych do rezerwy niebędących żołnierzami rezerwy;
c) aktywnej rezerwy – do 10 tys. żołnierzy rezerwy pełniących służbę, na podstawie powołania na czas nieokreślony, raz na kwartał jednorazowo przez co najmniej 2 dni w czasie wolnym od pracy oraz jednorazowo przez 14 dni, jak również w inne dni, stosownie do potrzeb Sił Zbrojnych, po uzgodnieniu z żołnierzem aktywnej rezerwy lub na jego wniosek oraz w dni, w których został wezwany do natychmiastowego stawiennictwa;
d) dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej – do 28 580 osób, w tym w trakcie kształcenia, które nie odbywały dotychczas czynnej służby wojskowej oraz osób przeniesionych do rezerwy niebędących żołnierzami rezerwy (osoby po kwalifikacji wojskowej) – ochotnicy niezależnie od posiadanych kwalifikacji i wykształcenia, jeżeli ukończyli co najmniej osiemnaście lat życia; osoby, które spełniły obowiązek służby wojskowej w innym kraju; osoby, które stale zamieszkując za granicą wróciły do kraju i meldują się na pobyt stały;
e) terytorialnej służby wojskowej – do 38 tys. żołnierzy rezerwy oraz osób, które mają uregulowany stosunek do służby wojskowej.
Według zapewnień Ministerstwa Obrony Narodowej ww. limity osobowe, stanowią górny i nieprzekraczalny limit. Co więcej nie są one tożsame z liczbą osób które faktycznie otrzymają powołanie.
-
Rezerwa pasywna.
Jest to najliczniejsza grupa i obejmuje osoby, które:
a) przeszły kwalifikację wojskową, ale nie odbyły czynnej służby wojskowej i nie złożyły przysięgi,
b) osoby, które mają jakikolwiek kurs wojskowy, ale nie złożyły przysięgi wojskowej,
c) osoby, które złożyły przysięgę wojskową, mają uregulowany stosunek do służby wojskowej, nie pełnią innego rodzaju służby wojskowej i nie są zainteresowane służbą w wojsku,
d) nie ukończyły 55 roku życia, a w przypadku podoficerów i oficerów – 63 roku życia.
Zgodnie z ustawą o obronie Ojczyzny rezerwiści pasywni odbywają ćwiczenia w wymiarze:
- jednodniowym,
- krótkotrwałym do 30 dni bez przerwy,
- długotrwałym do 90 dni bez przerwy,
- rotacyjnym, łącznie do 30 dni ( z przerwami w ciągu danego roku kalendarzowego).
Z informacji udzielonych przez szefa Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji płk Mirosława Brysia wynika, że na ćwiczenia powołają przede wszystkim osoby, które odbyły służbę wojskową. Ponadto mają złożoną przysięgę wojskową i mają nadany przydział mobilizacyjny w konkretnej jednostce. W niewielkim stopniu sięgamy po potencjał osób, które posiadają pożądane, przydatne kwalifikacje na potrzeby Wojska Polskiego, a nie odbyły wcześniej szkolenia wojskowego. Takie osoby, które są po kwalifikacji wojskowej, mają oznaczoną kategorię zdrowia, nie były na szkoleniu, nie składały przysięgi, nie były w jednostce, będą zapraszane do wojskowych centrów rekrutacji. Tam zostaną uzupełnione dane osobowe tej osoby i zostanie im przedstawiona propozycja odbycia ćwiczenia rezerwy. Osoba, która się zdecyduje, będzie kierowana na ćwiczenie. Będzie ono trwało dwa dni. Co do zasady, będziemy chcieli, żeby to ćwiczenie było realizowane w weekendy – mówił płk Mirosław Bryś na briefingu prasowym dnia 8.12.2022 r.
Co więcej wskazał, że takich osób ma być maksymalnie 3 tysiące. Natomiast w kręgu najbardziej porządanych rezerwistów będą osoby, które posiadają kwalifikacje do wykonywania m.in. następujących zawodów:
- medycznych,
- weterynaryjnych,
- psychologów,
- rehabilitantów,
- informatyków,
- tłumaczy.
-
Rezerwa aktywna.
Jest to grupa obejmująca osoby które:
– złożyły przysięgę wojskową oraz nie pełnią innego rodzaju służby,
– nie ukończyły 55 roku życia, a w przypadku podoficerów i oficerów – 63 roku życia,
i złożyły przysięgę, że chcą się w takiej rezerwie znaleźć.
W przypadku tych osób służba odbywa się na podstawie powołania na czas nieokreślony i wiąże się z koniecznością stawienia się:
- przez na co najmniej dwa dni w czasie wolnym od pracy raz na kwartał,
- jednorazowo na okres 14 dni co najmniej raz na trzy lata.
-
Wezwanie → decyzja → odwołanie.
Uspokajającą informacją jest ta, że otrzymanie wezwania do wojska nie jest jednoznaczne z decyzją o powołaniu na ćwiczenia wojskowe. Osoba, która otrzyma takie wezwanie musi najpierw przejść weryfikację pod kątem spełniania odpowiednich warunków. Jeżeli weryfikacja zakończy się sukcesem, wydawana jest decyzja o powołaniu na ćwiczenia.
WAŻNE: termin do wniesienia odwołania od ww. decyzji wynosi 14 dni od dnia jej otrzymania. Odwołanie należy wnieść do szefa Wojskowego Centrum Rekrutacji, który wydał decyzję. Przy czym – odwołanie nie wstrzymuje wykonania decyzji. Więcej w tym zakresie przeczytają Państwo w następnym artykule, także zapraszam do śledzenia bloga!
-
Powołanie – co dalej?
Osoby, które otrzymały powołanie i które się nie odwołały lub osoby których odwołanie nie zostało uwzględnione muszą stawić się do służby w określonym w karcie powołania terminie i miejscu. Jeżeli taka osoba nie stawi się bez uzasadnionej przyczyny może narazić się na przymusowe doprowadzenie lub karę grzywny.
-
Powołanie, a zatrudnienie rezerwisty.
Jeżeli ćwiczenia dla rezerwistów będą odbywały się w dniach pracy, pracodawca musi udzielić bezpłatnego urlopu na te ćwiczenia. W czasie trwania tego urlopu, pracownikowi przysługują wszystkie uprawnienia wynikającego ze stosunku pracy, z wyjątkiem wynagrodzenia. Przy czym wojsko zobligowane jest to wypłacenia rezerwistom uposażenia zasadniczego za każdy dzień ćwiczeń wojskowych. Dzienne uposażenie zasadnicze żołnierza niezawodowego wynosi od 2,85 do 13,40 % najniższego uposażenia zasadniczego żołnierza. Natomiast jego wysokość określa rozporządzenie ministra obrony narodowej 10.07.2022 r. w sprawie stawek uposażenia zasadniczego żołnierzy zawodowych. Obecnie wynosi ono 4560, – zł.
WAŻNE: pracodawca co do zasady nie ma prawa wręczyć wypowiedzenia ani inaczej rozwiązać z powołanym rezerwistom stosunku pracy – od chwili doręczenia zatrudnionemu karty powołania na ćwiczenia do chwili ich zakończenia. Umowa o pracę może zostać wypowiedziana/rozwiązania tylko na żądanie osoby wezwanej.
-
A co z kobietami?
Ustawa z dnia 11.03.2022 r. o obronie Ojczyzny wprowadziła trochę zamętu i w tym zakresie. Zgodnie bowiem z art. 3 ust. 1 ww. ustawy obowiązkowi obrony Ojczyzny podlegają obywatele polscy zdolni ze względu na wiek i stan zdrowia do wykonywania tego obowiązku. Obywatel polski będący równocześnie obywatelem innego państwa nie podlega obowiązkowi obrony, jeżeli stale zamieszkuje poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Wydawać więc by się mogło, że kobiety także będą zobowiązane do obrony Ojczyzny.
Tymczasem zdaniem eksperta do spraw bezpieczeństwa militarnego, obronności i polityki zbrojeniowej Fundacji im. Kazimierza Puławskiego, Michała Oleksiejuka: z ustawy wynika że nie można zostać powołanym do pełnienia służby wojskowej, jeśli nie przeszło się kwalifikacji wojskowej, a kwalifikację obowiązkową przechodzą tylko mężczyźni, kobiety tylko ochotniczo lub gdy wykonują zawody potrzebne wojsku. Wobec tego kobiety, które stawiły się do kwalifikacji wojskowej, podlegają obowiązkowi służby wojskowej na zasadach ogólnych.
Jeżeli chodzi o kobiety wykonujące zawody potrzebne wojsku wskazuje na art. 60 ust. 1 i 2 ww. ustawy zgodnie, z którymi:
- Kobiety posiadające kwalifikacje przydatne do służby wojskowej oraz kobiety pobierające naukę w celu uzyskania tych kwalifikacji, które w danym roku szkolnym lub akademickim kończą naukę, albo będące studentkami lub absolwentkami szkół wyższych, mogą być poddane obowiązkowi stawienia się do kwalifikacji wojskowej, poczynając od dnia 1 stycznia roku kalendarzowego, w którym kończą 19 lat życia.
- Za kwalifikacje, o których mowa w ust. 1, uznaje się wykształcenie lub kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania zawodów medycznych, weterynaryjnych, morskich oraz lotniczych, a także zawodów: psychologów, rehabilitantów, radiologów, diagnostów laboratoryjnych, informatyków, teleinformatyków, nawigatorów oraz tłumaczy.
