Podejmując decyzję o rozwodzie często zadają sobie Państwo pytanie, czy warto walczyć o ustalenie winy w rozpadzie małżeństwa. Pomijając kwestie osobiste i aspekt psychologiczny tej decyzji, chciałabym wskazać Państwu prawne konsekwencje orzeczenia o winie.

Na początek warto zapoznać się z treścią przepisu, który reguluje kwestię ustaleń Sądu w zakresie winy, tj. art. 57 kro.

Z jego brzmienia wynika, iż orzekając rozwód Sąd stwierdza również czy i który z małżonków ponosi winę w rozkładzie pożycia. Jednakże – na zgodny wniosek obu stron – Sąd odstąpi od ustalania winy. Skutki owego orzeczenia będą takie, jakby żaden z małżonków nie ponosił winy w rozpadzie małżeństwa.

Z powyższego wynika, iż Sąd może wydać następujące rodzaje orzeczeń w zakresie winy:

  1. zaniechać orzekania o winie,
  2. ustalić wyłączną winę jednego z małżonków,
  3. stwierdzić, iż obie strony ponoszą winę w rozkładzie pożycia
  4. orzec, iż żadna ze stron winy nie ponosi.

Pojawić się może pytanie, czy Sąd miarkuje winę. Czy ustala, iż jedna ze stron ponosi ją w większym zakresie niż druga?

W polskim porządku prawnym nie istnieje możliwość stosunkowego rozdzielania winy pomiędzy małżonków. Jeśli więc Sąd uzna, iż obie strony winę ponoszą, to znaczy że obie są tak samo odpowiedzialne za rozkład pożycia.

Jakie konsekwencje prawne wiążą się z orzekaniem rozwodu z wyłącznej winy jednego z małżonków?

  1. Dopuszczalność rozwodu

Zgodnie z treścią art. 56 § 3 kro rozwód nie jest dopuszczalny, jeśli zażąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia. Wyjątkiem są sytuacje, gdy drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód lub gdy odmowa rozwodu jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Orzeczenie rozwodu będzie więc co do zasady niedopuszczalne jeśli żąda go małżonek, który na przykład opuścił rodzinę, a druga strona nie wyrazi na niego zgody. Opuszczenie rodziny może co może być bowiem przez Sąd uznane za wyłączną winę w rozkładzie pożycia.

  1. Obowiązek alimentacyjny

Kwestię zobowiązań alimentacyjnych pomiędzy byłymi małżonkami reguluje art. 60 kro. Wynika z niego przede wszystkim, iż alimentów od byłego małżonka może żądać jedynie ta strona, która nie została uznana za wyłącznie winną rozkładu pożycia. Co więcej, w przypadku orzeczenia rozwodu z wyłącznej winy jednego z małżonków, może on być zobowiązany do łożenia na rzecz drugiej strony już w sytuacji, gdy rozwód pociągnął dla niej istotne pogorszenie sytuacji materialnej. W pozostałych przypadkach uprawniony były małżonek musi wykazać, iż popadł w stan niedostatku. Oznacza to, że nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb życiowych w całości ani w części. Obowiązek ten jest również nieograniczony w czasie. Wygasa dopiero w chwili, gdy uprawniony zawrze nowy związek małżeński (o ile do tego dojdzie). Natomiast obowiązek alimentacyjny małżonka, który nie został uznany za wyłącznie winnego, jest zasadniczo ograniczony czasowo do 5 lat od chwili jego ustalenia.

  1. Władza rodzicielska i kontakty z dziećmi

Ustalenia Sądu w zakresie winy mogą mieć wpływ na orzeczenie co do władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi stron. Mogą także wpłynąć na zakres kontaktów – jeśli to Sąd zajmie się ich ustalaniem. Istnieją w obrocie prawnym orzeczenia, które wręcz za niedopuszczalne uznają powierzenie władzy rodzicielskiej małżonkowi, uznanemu za wyłącznie winnego rozkładowi pożycia.

  1. Podział majątku

Można się również spotkać ze stanowiskiem, iż ustalenia w zakresie wyłącznej winy małżonka będą miały wpływ na orzeczenie nierównych udziałów we wspólnym majątku stron. Oczywiście na niekorzyść małżonka uznanego za winnego rozkładu pożycia.

W kolejnym wpisie rozważę konsekwencje orzeczenia rozwodu z zaniechaniem orzekania o winie.

Zapraszam serdecznie.

alimenty kontakty z dziećmi podział majątku rozwód wina w rozkładzie pożycia władza rodzicielska